Ruimte maken

Ze vielen op, die vijf stenen beelden. In verschillende maten en kleuren, een enkele teer, een andere robuust. Mooi uitgelicht in de etalage van Vinhos de Portugal aan de Poortstraat, waar iedere zes weken het werk van een andere buurtgenoot is te zien.

Een bordje vermeldde Joke Brouwer als maker. Op een mailtje of ze geïnterviewd wilde worden reageerde ze vereerd: “Ik beeldhouw in mijn vrije tijd, hoor, ben geen prof. Twintig jaar geleden begonnen met een cursus bij Gisela, aan de Nieuwegracht en nooit meer weggegaan.” Met andere cursisten vormt ze nu een collectief dat na de dood van de beeldhouwster van wie ze het vak leerden, de huur van ruimtes in een werfkelder overnam.

Allemaal werken ze met steen, allemaal handmatig.

Haar ogen stralen als ze vertelt over ronddwalen in de beeldhouwwinkel in Den Haag, op zoek naar ruwe stenen. Verschillende aspecten kunnen raken, zoals kleur, hardheid of vorm. Dan ontstaat een eerste idee van wat ermee zou kunnen. “Maar je weet nooit wat er – na het ‘schillen’ met beitels, rasp en vijl – uit tevoorschijn komt: een steen verrast je altijd.”

Zoals toen ze met een schouderpartij bezig was en daar ineens een bloedrode ader zichtbaar werd. In de loop der jaren ontwikkelde ze haar stijl, volgens vrienden is een ‘Joke-beeld’ met ronde organische vormen, vaak afgeleid van een torso. In de loop der jaren zijn de stenen kleiner geworden, lichter en nog wel te tillen. Ze laat een torso uit haar begintijd zien, de ruwe steen woog zeventig kilo, het beeld nog altijd vijftig. Ze werkte er anderhalf jaar aan.

Ze geeft weleens een beeld aan vrienden, verkopen vindt ze lastig. Ze is er zelf aan gehecht geraakt, en hoe bepaal je een prijs? Materiaal van steen en sokkel, en wat is een passend arbeidsloon? Ze is begon ooit als docent handvaardigheid op een basisschool, werkte daarna lang als docent Nederlands op een ROC, vooral in de leerlingbegeleiding. Dat werk lijkt op wat ze nu doet: een ruwe steen helpen te ontwikkelen, zodat wat erin zit ruimte krijgt.