Met eenvoudige sluitstenen en speklagen werd de renaissance-illusie gewekt
Foto: Eric Westzaan
In de tijd dat onze wijk bebouwd werd, kochten aannemers een stukje grond aan waarop ze een kleine serie huizen bouwden. Het volgende stukje grond ging weer naar een andere aannemer, die daar een serie iets andere huizen bouwde. Dit zorgde voor een groepsgewijze afwisseling van huizen en ook van gevelornamenten. Wat opvalt is dat veel huizen ‘versierd’ zijn met eenvoudige ornamenten. Waarom was men hierin niet uitbundiger?
De bouwstijl, het renaissancistische eclecticisme, is een flexibele en dus ideale bouwwijze, waarbij gestreefd wordt naar een modieuze uitstraling. Kenmerkend zijn de renaissancistische elementen: in het oog springende witte details, zoals speklagen en sluitstenen, vaak met geometrische vormen. De sluitstenen vinden we in het midden van de boogconstructies boven ramen en deuren. Op een sluitsteen kan een rijke versiering zijn toegepast, maar veel vaker zien we sluitstenen die eenvoudig van vorm zijn, zoals de diamantkopsluitsteen. Ook redelijk eenvoudig uitvoerbaar is het om aan de sluitstenen en andere gevelelementen een rustiek uiterlijk te geven door het oppervlak met kleine putjes ruw te maken. Dit wordt dan ook regelmatig toegepast.
Binnen het boogveld, de ruimte tussen het raam en de boog, kunnen we verschillende soorten decoraties aantreffen, bij voorbeeld een mozaïek van rode en gele baksteen. Dit is een eenvoudige manier om het huis te verfraaien. Ook wordt regelmatig gebruikgemaakt van geglazuurde tegeltjes om het boogveld op te vullen, zoals onder meer te zien is in de Bollenhofsestraat (nummers 61-71). Soms is men nog iets uitbundiger te werk gegaan en zien we een rij huizen waarbij het hele boogveldoppervlak met gegoten beeldhouwwerk is opgevuld (bijvoorbeeld Griftstraat 27-49).
Een veelvuldig toegepast element is ook de zogenaamde speklaag of spekband. Dit is een horizontale versiering in de gevel. Vaak gaat het om een muur met stroken baksteen, afgewisseld met lagen lichtgekleurde imitatienatuursteen. Dit vergroot de levendigheid van de gevel. We zien deze spekbanden onder andere veelvuldig in de Willem Barentszstraat. Door dit alles doen de huizen denken aan heuse ontwerpen van vooraanstaande architecten, maar konden ze tóch met een minimaal budget worden gebouwd. Een minimaal budget… daar kom tegenwoordig hier in de buurt niet meer mee uit.