Jumbo en Albert Heijn op de Biltstraat zijn favoriete bedelplekken
Foto: Maxim van Veelen

In de charmante straten met oude herenhuizen van Wittevrouwen schuilt een groeiend probleem: dakloosheid. Terwijl bewoners hun dagelijkse leven leiden, worstelen anderen om te overleven. De overheid streeft ernaar om in 2030 alle daklozen van de straat te hebben, maar tot die tijd moeten bewoners en daklozen ermee omgaan.

“In de wijk zie je veel daklozen die bedelen,” vertelt buurtbewoner Jannie. Niet overal in Nederland wordt evenveel gebedeld, want in veel steden geldt een bedelverbod. Utrecht vormt hierop een uitzondering; de gemeente heeft besloten dat er in deze stad wel gebedeld mag worden. Burgemeester Sharon Dijksma vindt dat Utrechts ‘eigen’ verslaafden en daklozen hiervoor de ruimte moeten krijgen. Hierdoor komen er steeds meer daklozen uit het hele land naar Utrecht toe. Volgens de gemeente Utrecht is er een groeiend aantal daklozen: “Het aantal mensen dat dakloos is, is fors aan het toenemen en de afgelopen maanden is de opvangcapaciteit met 650 plekken – verdeeld over de vier grote steden – noodgedwongen vergroot.” Dit heeft geresulteerd in meer opvangcentra in de stad en dus ook in Wittevrouwen. De wijk heeft op de Wittevrouwensingel een hostel voor mensen met psychiatrische en verslavingsproblematiek. Daarnaast is er sinds 2022 een vestiging van het Leger des Heils aan de Biltstraat, waar daklozen worden opgevangen.

Jumbo en Albert Heijn op de Biltstraat zijn de favoriete plekken waar mensen komen bedelen. Ze vragen om klein geld voor de opvang of vragen aan winkelbezoekers of ze wat te eten voor hen willen kopen. Bij navraag blijkt dat veel bewoners hen negeren, maar af en toe wordt er wel geld gegeven. Steven staat ook te bedelen, hij heeft kapotte kleren aan en rookt een sigaret, hij is al een aantal jaar dakloos en is vaak te vinden in de wijk. “Ik ben vaak in de buurt omdat de opvang hier is. Mensen zijn hier ook goed voor mij, alleen soms lijkt het alsof ik een spook ben en niemand me ziet.”

Zorgen de daklozen nu voor problemen in de wijk? “Veel daklozen die hier bedelen hebben een winkelverbod,” vertelt een medewerker van Jumbo. “Dit krijgen ze meestal omdat ze onder invloed zijn van drank en/of drugs en dan in de winkel voor problemen zorgen.” Diederik (23) woont al een jaar naast het Leger des Heils op de Biltstraat. Hij ervaart zelden problemen: “Nee, ik heb nooit echt overlast gehad. In mijn straat zie je bijna geen daklozen, alleen bij het Leger des Heils. Af en toe wordt er geschreeuwd, maar verder zijn er volgens mij bijna geen problemen.”

Uiteindelijk blijft dakloosheid een moeilijk en belangrijk probleem dat niet alleen de daklozen, maar ook de buurt beïnvloedt. Het Leger des Heils en andere organisaties doen hun best om hulp te bieden en werken hard aan oplossingen. Toch is er meer nodig dan alleen hun inspanningen en moet volgens het Leger des Heils de overheid met meer oplossingen komen. Laten we hopen dat het in de toekomst beter wordt voor de daklozen, want iedereen verdient een dak boven zijn hoofd.

Opvanglocaties in de buurt

Locaties Leger des Heils

De opvanglocatie van het Leger des Heils op Biltstraat 186 is in 2022 geopend. Veertig dak- en thuisloze mensen kunnen hier terecht. Overdag biedt de opvang een praatje, een kop koffie en begeleiding. ’s Avonds en ’s nachts krijgen mensen een warme maaltijd, douche en een slaapplek. Het is de bedoeling dat zij zo snel mogelijk doorstromen naar andere vormen van hulp, een eigen woonplek en werk of dagbesteding. Stadsteam BackUp zorgt voor de begeleiding daarbij.

Een andere locatie van het Leger des Heils is Hostel De Hoek. Dit hostel ligt even buiten Wittevrouwen aan Kögllaan 25. De Hoek biedt plek aan 26 mensen met een licht verstandelijke beperking in combinatie met een alcohol- of harddrugsverslaving. Vaak zijn er ook psychiatrische problemen. Bewoners van De Hoek lopen vaak door de wijk en over de Biltstraat.

Hostel Wittevrouwen

Het hostel op Wittevrouwensingel 88 – Hostel Wittevrouwen – is onderdeel van stichting Lister. Lister biedt beschermd wonen in de stad en provincie Utrecht voor mensen vanaf 18 jaar met een ernstige psychiatrische kwetsbaarheid of een verslaving. In Hostel Wittevrouwen wonen 26 volwassenen met zware chronische verslavingsproblemen. Vaak gaat dit gepaard met andere psychiatrische kwetsbaarheden, ernstig ontregeld gedrag, verlies van identiteit en het hebben van schulden. De medewerkers van Lister nemen de verantwoordelijkheid voor hun bewoners. Zij onderhouden nauw contact met behandelaren vanuit verslavings- en psychiatrische zorg. Zij leren hun bewoners hoe zij kunnen zorgen voor goede persoonlijke hygiëne en het op orde houden van hun woonruimte. Belangrijk zijn ook het deelnemen aan dag- of vrijwilligersactiviteiten en dagbesteding, zoals het schoonhouden van het Griftpark.

Wester Schoorl is student Journalistiek aan de Hogeschool Utrecht en deed op eigen verzoek een zogenoemde snuffelstage bij de Wijkkrant Wittevouwen. In het kader van deze stage schreef hij dit artikel.