Het is niet helemáál naast de deur, maar ook bewoners uit Wittevrouwen kunnen – zonder afspraak – binnenlopen bij buurtteam Noordoost in de Samuel van Houtenstraat. Maar bellen of mailen mag natuurlijk ook. Het nieuwe buurtteam Noordoost is er voor iedereen met vragen en problemen waar je zelf niet meer uitkomt.
Door Coby van Geffen
De leden van het buurtteam zitten in wisseldienst dagelijks aan een open loket in Buurthuis De Leeuw. “Simpele vragen kunnen we snel beantwoorden,” aldus teammanager Margreet Fresen. “Voor ingewikkelde vragen maken we een afspraak en gaan we op huisbezoek. En of mensen nu langskomen, bellen of mailen, binnen drie dagen is er een afspraak met iemand van het buurtteam.”
Eén loket
Het buurtteam is er voor iedereen uit de wijk Noordoost, jong of oud. “We zijn er voor vragen rond opvoeden en opgroeien, echtscheiding, werkloosheid, huiselijk geweld, psychische problemen, schulden, eenzaamheid, overlast en nog veel meer,” legt buurtondernemer Radouane Menni uit. “Mensen krijgen bij het buurtteam één vast aanspreekpunt, ook als er meer problemen zijn. Vroeger zagen mensen soms door de bomen het bos niet meer. Nu hoeven ze nog maar langs één loket met hun hulpvraag. Wij bekijken waar ze het beste terechtkunnen. In overleg met de bewoner bespreken we de hulpvraag, kijken we wat iemand zelf kan aanpakken, waar mensen uit de omgeving kunnen bijspringen en waar professionele hulp nodig is. Soms is naast de hulp van het buurtteam nog andere, gespecialiseerde zorg nodig. Dan helpen we mensen bij het contact maken met de juiste organisaties. Het buurtteam blijft wel betrokken, houdt de regie.”
Overleggen
Het buurtteam bestaat uit professionele hulpverleners met veel ervaring. Zogenaamde ‘generalisten’ met een behoorlijke dosis basiskennis die daarnaast hun eigen expertise hebben. “Dat is ook de meerwaarde van zo’n team,” vindt Fresen, “dat je bij complexe problemen met elkaar kunt overleggen.” De bij het team behorend sociaal raadsman is de enige niet-generalist. Hij is gespecialiseerd in juridische zaken en schuldhulpverlening. Het buurtteam werkt ook nauw samen met andere partijen in de wijk, zoals wijkagenten, scholen, consultatiebureaus, huisartsen en wijkverpleging. In overleg met een school is iemand van het team op een vaste dag aanwezig of komt langs op verzoek. Zo is buurtteamlid Marcel van Eck is contactpersoon voor de Jenaplanschool.
Accentverschillen
Noordoost is heel divers, met heel verschillende problemen. “Uit al die wijken begeleiden we mensen met problemen: van huiselijk geweld tot eenzaamheid, van schulden tot kinderen die slecht slapen; we komen het in alle wijken tegen.” Wel zijn er accentverschillen. Zo begeleidt het buurteam in de ene wijk relatief meer mensen met financiële en in de andere meer mensen met psychische problemen. Wittevrouwen is een wijk met veel zzp’ers. “Bij hen lopen we vaker tegen ingewikkelde schuldenproblematiek aan, mensen met een koophuis en een eigen bedrijf die in de problemen raken, of waarbij sprake is van echtscheiding. Dat kan heel ingewikkeld zijn.”
Collega’s
Door het werken in een team kunnen de hulpverleners beter anticiperen. “Als een van ons iets signaleert, zoals een huisuitzetting waarbij kinderen betrokken zijn, dan kan het zwaartepunt van de hulpverlening verschuiven naar zorg voor de kinderen,” aldus gezinswerker Marije de Bruijn. “In zo’n geval schakelen we een collega in die is gespecialiseerd in ‘jeugd en gezin’. Deze ondersteunt de ouders met de kinderen, en helpt ze met hulp van collega’s met hun andere probleem. Of een van ons komt over de vloer bij een gezin omdat er schulden zijn, maar merkt dat de ouders daarnaast ook vastlopen in de opvoeding. Daar kun je ‘op maat’ iemand anders uit je team voor inzetten. En voor het schuldendeel kun je terugvallen op de sociaal raadsman.”
Gratis hulp
De hulp van het buurtteam is gratis en op maat. Dit betekent dat de hulp ‘zo kort als mogelijk is, maar zo lang als het moet’. “Voorheen was vooraf het aantal contactmomenten vastgelegd, nu houden mensen zelf de regie,” vertelt De Bruijn. “Als iemand zelf vindt dat het genoeg is, kan het contact stoppen, wil iemand over vier maanden weer terugkomen, dan kan dat ook. Ook voor die extra tijd hoeft niet te worden betaald.”
Achttien buurtteams
Het welzijnswerk in Utrecht is ingrijpend op de schop gegaan. Na een lange pilotperiode werken hulpverleners van allerlei instanties sinds
1 januari met elkaar in buurtteams. In Utrecht zijn in totaal achttien buurtteams actief. De herinrichting van welzijnswerk is deels ingegeven door bezuinigingen, maar ook door de behoefte aan een andere aanpak: minder verkokerd en meer hulp op maat. De nieuwe aanpak begint langzaam zijn vruchten af te werpen. De lijnen zijn kort. Vroeger zaten de hulpverleners door de hele stad verspreid en moesten ze doorverwijzen. Nu is er meer onderling overleg mogelijk en blijven hulpverlener en cliënt bij elkaar.
Met de nieuwe aanpak kregen de werkers ook nieuwe namen, zoals ‘buurtondernemer’. Een naam die ook is ingegeven door de nieuwe aanpak. Het werk vraagt om creatief denken over wat een bewoner kan en wat het buurtteam daarbij te bieden hee
Sociaal makelaars
Buurthuis De Leeuw is ook de thuisbasis van de sociaal makelaars – nog zo’n nieuwe term. Een sociaal makelaar ondersteunt bewoners met, aldus de folder, ‘aandacht, coaching, netwerkversterking, advies en talentontwikkeling.’ Wil iemand bijvoorbeeld een activiteit opzetten, dan denkt de sociaal makelaar mee. En als iemand vrijwilligerswerk zoekt of iets wil doen voor de buurt, biedt de sociaal makelaar ondersteuning. De makelaars werken vanuit diverse plekken in de wijk, waaronder Griftsteede. Sociaal makelaars en buurtteam werken nauw samen, ze geven elkaar problemen door. Wanneer bijvoorbeeld een oudere cliënt meer contact wil hebben, bekijkt de sociaal makelaar samen met de bewoner wat de mogelijkheden zijn.