Verborgen binnenplaatsen in Wittevrouwen

Willem Vreeswijk (en Boris) met links de vroegere kleedkamers en rechts de kleine trainingszaal. Foto: Annet van den Akker
Willem Vreeswijk (en Boris) met links de vroegere kleedkamers en rechts de kleine trainingszaal. Foto: Annet van den Akker

Bij de meeste huizenblokken in onze wijk grenzen de tuinen aan elkaar, maar soms is daar ruimte tussen. Via Google Earth kun je dat goed zien. Vrijwel iedereen kent de grote binnenplaatsen zoals de Bikkershof en De Achtertuin, maar er zijn er veel meer. Sommige binnenplaatsen zijn half verborgen en dus moet je de toegang wel even weten. Andere zijn echt verborgen, behalve voor bevoorrechte omwonenden.

Vroeger waren de binnenterreinen in Wittevrouwen in gebruik als bedrijfsterrein. Een voorbeeld daarvan is Goedestraat 114 – 116 even voorbij de hoek Zandhofsestraat, waar de poort van het voormalige verhuisbedrijf Wed. G. vd Brink & Zonen nog zichtbaar is. Later kon je er je fiets stallen en nu is het terrein ontruimd om plaats te maken voor een groot herenhuis. In het begin van de vorige eeuw werd de wijk dichtgebouwd en was er weinig ruimte voor groen. Eind jaren zeventig zetten wijkbewoners zich er enorm voor in om vrijkomende binnenterreinen op te kopen om meer groen en speelruimte voor kinderen te creëren. Ook wilde men de overlast door geluidshinder en vervuiling van bedrijven terugdringen. Zo ontstonden De Achtertuin en de Bikkershof (zie kader), maar ook binnenterreinen die niet iedereen kent.

Ter linkerzijde van Obrechtstraat 67 zitten twee hoge en strakgelakte grijze deuren. Inderdaad laat Google Earth zien dat er een binnenterrein achter de ferm gesloten deuren schuilt. “Klopt”, meldt buurman Sander Gorter enthousiast, “want daar zit Ons Binnenhof, een prachtige binnentuin die we samen met zo’n veertig buren van de Obrecht-, Gild- en Steenstraat onderhouden. We hebben sinds 1982 een vereniging en bezitten allemaal een sleutel van de poort.” Verenigingsvoorzitter Jage van Uuden: “We huren de grond van de gemeente en de tuin is echt voor jong en oud. Er is een picknicktafel, een trampoline, een zandbak en een houten kinderhuisje. Het is een besloten tuin, alleen leden van de vereniging mogen erin. Zeker twee keer per jaar kunnen gasten meekomen, bijvoorbeeld bij een concert of kinderactiviteiten zoals eieren schilderen met Pasen.”

Frivole hoedjes

Sommige terreinen zijn voor iedereen toegankelijk, zoals het parkje annex speeltuin ter linkerzijde van de F.C. Donderstraat 63. Het terrein ligt naast het spoor en is ook in zelfbeheer van omwonenden. Het kleinere speelterrein tussen Krijtstraat 19 – 21 is voor iedereen behalve honden toegankelijk, maar volgens de strafwet zijn onbevoegden verboden tussen 21.00 en 8.00 uur. Niet altijd krijgt een binnenterrein een groenbestemming. Bij Zandhofsestraat 82-A bood het binnenterrein tot 2005 onderdak aan een kerkje van de oud-gereformeerde gemeente. Dat bleef niet onopgemerkt in de buurt, want de vrouwen en meisjes gingen gekleed in een stemmige jurk of rok en in de kerk droegen zij een hoed, die soms ronduit frivool oogde. Jonge ouders in de wijk weten wel dat er nu een kleinschalig kinderdagverblijf voor 0 – 4 jarigen te vinden is, Zandhofje geheten. Vanaf de straat is dit niet zichtbaar.

Natuurzwembad

Niet publiek toegankelijk en daardoor extra interessant is het binnenterrein van De Halter. Voordat deze worstelvereniging in 1954 Bollenhofsestraat 102 betrok en prominenten voortbracht als Anton Geesink en Loek Alfen was het pand in het bezit van aannemer Stam. Daar weer voor was er een natuurzwembad dat reikte tot aan de Grift. De kwaliteit van het water was matig dankzij vervuiling door de gasfabriek. Huidige eigenaar van het Halterterrein is kunstenaar Willem Vreeswijk: “De buurt was altijd enorm betrokken bij De Halter. Bij toernooien bleef iedereen slapen en er was een stroom vrijwilligers die zorgden voor eten. Om de kas te spekken verhuurde De Halter het verenigingsgebouw voor bruiloften en partijen. Toen wij er kwamen wonen was het een puinhoop, alle ramen waren kapot en het binnenterrein stond vol motorblokken en verzakte bankstellen. Op de plek van de vroegere kleedkamers en douches zijn nu onze slaapkamer en keuken. In de kleinste zaal is onze woonkamer en in de enorme ruimte daarachter geef ik cursussen modeltekenen.” In 2011 bestond worstelvereniging De Halter negentig jaar. Op initiatief van Willem en zijn vrouw Ina Bettman is toen de belettering boven de poortingang gerestaureerd door kunstenaar Jos Peeters. Sportwethouder Rinda den Besten bevestigde een rode herinneringsplaquette aan de poortdeur. Op die deur hangt in een vitrine een kunstwerk uit de cursus, dat Willem iedere week wisselt. Ongetwijfeld zijn er nog meer boeiende binnenplaatsten in de wijk. Laat het ons weten!

Kinderfeest

Ouders met kinderen in de omliggende straten kennen De Achtertuin als heerlijke speelplek, maar dat geldt niet voor iedereen. Een bord bij de ingang ter hoogte van Gildstraat 59 vermeldt dat de leuke en gevarieerde inrichting van deze semi-publieke ruimte mede te danken is aan omwonenden die hier ruim vijftien jaar geleden woonden. De gemeente leegt de vuilnisbakken, maait het gras en ververst een keer per jaar het zand. De buurtbewoners vegen, ruimen kapot speelgoed op, halen onkruid weg en snoeien. Kinderen zijn dol op de heuvelige Achtertuin. Dat geldt evenzeer voor hun ouders, die dan ook gemaand worden overblijfselen van kinderfeestjes weer mee naar huis te nemen.

Ons Binnenhof een paar maanden geleden. Foto: Betty Tielkemeijer
Ons Binnenhof een paar maanden geleden. Foto: Betty Tielkemeijer

Ecologisch paradijs

De Bikkershof is een bijzondere stadsbinnentuin die op het afgegraven terrein van twee automobielbedrijven, na veel geheen-en-weer tussen gemeente en omwonenden, tot stand kwam. De hof is tussen negen en zes voor iedereen toegankelijk via ingangen naast Goedestraat 27 en Bekkerstraat 26. Omwonenden beheren zelfstandig dit terrein sinds 1987. Kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen komen de tuin niet in. De Bikkershof heeft een bloemenweide met fruitbomen en een plantenkas voor de heemtuin en kruidentuin. De hof telt tien volkstuintjes van elk 25 m2 die verhuurd worden aan omwonenden. De opbrengst daarvan vloeit terug naar de tuinkas. Kinderen uit de buurt en van kinderdagopvang De Krakeling gebruiken de speeltuin intensief. Er is een boerentuin, een vijver, er zijn bijenkorven, kippen, konijnen en Indische loopeenden. Als je er nog nooit geweest bent, is een kijkje nemen een must. Je kunt een rondleiding inscannen via het informatiebord (rechter QR-code) bij de ingang.