Uit de wijkkrant

Twintig jaar genieten van het Griftpark

Links de werkzaamheden van ‘toen’, rechts het genieten van ‘nu’
Foto: Eric Westzaan

In de loop van twintig jaar is het Griftpark zeker vijf keer zo druk geworden. Buurtbewoners, studenten, skaters, hardlopers, kinderen, bloemen- en hondenliefhebbers genieten enorm van het park. Dat brengt risico’s met zich mee voor de leefbaarheid en de natuur.

Rudolf de Bos Kuil was al voor de officiële opening in 1999 bij het Griftpark betrokken als (vrijwillige) klusjesman bij de kinderboerderij. Hij ontwierp de werkplaats en realiseerde de ‘plantenkweek‘ op Grifsteede. Later kreeg hij de kas van het hostel naast de Blauwe Grift in beheer, een kweekplaats van planten voor de hosteltuin en het park. “Het bestendige beheer van de ecomuur, hosteltuin, natuurkern, bloementuin, groenkapel en paddenpoel gedurende twintig jaar zorgt voor een walhalla voor bijen en insecten. En ándere dieren: bijzondere vogels als de vliegenvanger, padden en kleine salamanders. Ondanks het intensieve gebruik is de biodiversiteit van het park erg groot.”

Twintig jaar geleden werd Wim Horst aangenomen. Zijn ecologische kennis paste goed bij wilde planten-man Rudolf. Wim is adviseur bijzonder gebruik openbare ruimte, en dol op het park: “Het is heel bijzonder dat er op twaalf hectare een voorziening is voor mens en dier die door beide wordt gebruikt. Het is goed om veel recreërende mensen kwijt te kunnen. Het brengt wat schade met zich mee, maar eigenlijk heeft het park er weinig last van. Heel belangrijk is dat Stadsbedrijven ’s ochtends alles opruimt, en in de zomerperiode zijn er twee dixi’s en een plaskrul. Omdat Utrecht ‘inbreidt’ wordt de waarde van de parken groter!”

Natuur beleven

In de noordoosthoek van het park ligt Grifsteede van stichting Utrecht Natuurlijk, met speeltuin, kinderboerderij, tuintjes, bijenstal en nog veel meer. Zeven medewerkers, stagiairs en dertig vrijwilligers organiseren er allerlei educatieve projecten, Everhard van Veen is locatiecoördinator. “Wij verzorgen de natuur- en milieueducatie voor scholen, zij kunnen zich inschrijven voor allerlei activiteiten, een leskist lenen of materiaal ophalen om op school te gebruiken.” Leerlingen uit groep 3 en 4 komen drie keer naar de tuintjes, om te zaaien, te oogsten en zelf soep te maken. Bij het project ‘Groene vingers’ werken klassen wekelijks in een stukje tuin. Voor de allerkleinsten is er het kabouterpad, een kennismakingsles over de tuin. Op de boerderij zelf werken leerlingen uit groep 6, 7 en 8 mee en helpen met het verzorgen van de dieren. Ook leren ze bijvoorbeeld kaas te maken, en alles over het proces dat daaraan vooraf gaat. Op school leren ze hoe pompoenen groeien, hoe een rups een vlinder wordt, hoe je planten verzorgt, en wat het verschil is tussen een bol en een knol.

Op Griftsteede is aandacht voor de kringlopen in de natuur, voor de rol van ‘kleine beestjes’, het leven in een slootje, zonne-energie, alles komt voorbij. “Het is belangrijk dat kinderen zelf dingen doen, de natuur beleven en steeds weer verrast worden”, zegt Everhard. “We willen kinderen in contact brengen met de natuur en ze ook een handelingsperspectief meegeven; wat kun je zelf doen om de stad groen en leefbaar te houden?”

Blijven genieten van het park

Sinds het prille begin bezoeken zeker vijf keer zoveel mensen het park, het sporten neemt een grote vlucht, er zijn 37 zzp-bedrijfjes actief en het is erg hip om er te eten. “Na twintig jaar is er wel slijtage”, aldus Wim Horst. “Je ziet het intensieve gebruik goed af aan het evenementenveld, de hekken zijn wat scheefgezakt. De paden worden goed onderhouden, de bruggen zijn vervangen en de poëzieroute ziet er weer prachtig uit.” Met Pinksteren is er Trek, het foodtruckfestival met wel 35.000 bezoekers. “Dat geeft soms overlast, rechtstreeks contact opnemen met de organisator helpt en anders is Slim Melden handig. We krijgen enorm veel aanvragen, van springkussens en jeu de boules banen tot een kabelbaar over het water. Doen we allemaal niet, populariteit kent grenzen. Zo blijft het genieten.”

Rondleidingen: griftparkrondleidingen@utrecht.nl
Activiteiten in Griftsteede: utrechtnatuurlijk.nl/griftsteede
Restaurant: www.griftpark1.nl
Voor jongeren: @jougriftpark
Vrijwilligers: kom naar de Bloementuin op woensdag 9-12 uur!

Geschiedenis van het park
Het Griftpark is genoemd naar het stroompje de Biltsche Grift dat door het park loopt. Op de plek van het park was eind achttiende eeuw een exercitieterrein, de Drilweide. Eromheen lagen boomgaarden, moestuinen en bleekvelden. In de negentiende eeuw kocht de gemeente het voor de aanleg van een ‘aschvaalt’ en de bouw van de eerste gemeentelijke gasfabriek. Vlak naast het industriegebied kwamen dichtbevolkte wijken. Rond 1960 werden gasfabriek en vuilnisbelt gesloten en lag het terrein lange tijd braak. Buurtbewoners voerden ‘aksie’ om er een wijkpark van te maken. Dat lukte, maar de parkaanleg werd gestaakt door de ontdekking van een van Nederlands grootste bodemvervuilingen. Het park kreeg in die periode de naam ‘Gifpark’. Pas na een lange en moeizame weg werd een oplossing voor het gifprobleem gevonden door de vervuilde bodem ‘in te pakken’.
De buurtbewoners bleven strijden voor hun park en in overleg met ambtenaren en de architect kwam de inrichting tot stand. Er was veel animo en échte inspraak. Zo is voorkomen dat er een fietspad en ondergrondse parkeergarage in het park kwamen. In 1999 is het Griftpark geopend en ingericht zoals de buurt dat steeds voor ogen had: als park voor iedereen.De sanering van het park loopt goed, de bodemmonsters zijn uitstekend. In 2008 werd bekend dat er in de vervuilde grond een bacterie gevonden is die zich voedt met de vervuiling en de sanering bespoedigt. Het park is erg geliefd, ook door alle mogelijkheden die het biedt. De skatebanen, restaurant Griftpark 1, de kinderboerderij, speeltuin en de voetbalkooi zijn erg populair.
Door: Sietske Gerritsen

 

Bronnen: