Bijzonder beroep: Directeur Nederlands Helsinki Comité hoeft zich niet te vervelen

NHC-directeur Pepijn Gerrits: “Juist nu is ons werk van groot belang.”
Foto: Eric Westzaan

“De nationalistische tendensen die internationaal voelbaar zijn, zijn niet bevorderlijk voor de mensenrechten,” zegt Pepijn Gerrits. Deze wijkgenoot is sinds januari jl. directeur van het Nederlands Helsinki Comité (NHC), dat ijvert voor verbetering van de naleving van de mensenrechten en versterking van de rechtsstaat en democratie in Oost-Europa, Centraal-Azië en de Balkan.

Waarom is dat eigenlijk belangrijk en wat merken wij er hiervan als die zaken niet goed geregeld zijn? Pepijn Gerrits: “Neem bijvoorbeeld de ramp met de MH17. Als Oekraïne een land was waar alles in orde was, was die ramp niet gebeurd. Nu dat wel zo is, moeten Nederland, België en Australië de ramp onderzoeken, omdat de Oekraïense justitie daartoe niet goed in staat is. Dit soort landen grenzen aan Europa. Wij zijn er zelf dus ook bij gebaat dat er een werkende rechtsstaat is. Wij helpen hen als zij dat zelf willen om het juridische systeem te versterken. Maar ook om ervoor te zorgen dat de wetten in lijn zijn met internationale verdragen en dat ze worden nageleefd.”

Ook in het Rusland van Poetin valt voor een organisatie als het NHC veel werk te doen. Onder Poetin is vrije journalistiek bedrijven niet mogelijk. Journalisten die dingen schrijven die Poetin onwelgevallig zijn, wordt het leven op allerlei manieren onmogelijk gemaakt. “In Rusland steunen wij bijvoorbeeld een jongerenorganisatie die zich zonder angst wil uitspreken tegen Poetin. Wij helpen hen nieuwe media in te zetten, bijvoorbeeld een Facebookcampagne, om meer jongeren te bereiken. Tegelijkertijd lopen zij door het gebruik van nieuwe media minder snel de kans om opgepakt te worden dan wanneer zij op de ouderwetse manier flyeren.”

Een van de andere projecten die het in Den Haag residerende NHC faciliteert, is in Albanië. Pepijn Gerrits: “Jonge delinquenten daar gaan tegenwoordig gelukkig wel naar een aparte jeugdgevangenis, maar de situatie in gevangenissen is er niet best. Wij helpen de jongeren een goede dagbesteding te geven. Met Nederlandse gevangenbewaarders trainen we bewaarders daar, zodat zij de jongeren een tweede kans geven.”

Pepijn Gerrits spreekt zijn bezorgdheid uit over de huidige ontwikkelingen in de wereld. “Uit het Helsinki-akkoord dat in 1975 werd gesloten kwam de OVSE* voort waarin de VS, Rusland en Europa samen om de tafel zitten. In een tijd waarin mensen als Poetin en Trump leiders zijn van de machtigste landen ter wereld, dreigt de cultuur van dialoog van de OVSE in gevaar te komen.” Juist nu is het werk van NGO’s (niet-gouvernementele organisaties – red.) als het Nederlands Helsinki Comité dan ook van groot belang.

*Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa.